Tapijt in een tapijt

Met Valentijn dag hadden de pastores van de Paulusgemeenschappen een gezellige « verwendag ». Het werd een dagje stappen in het hartje van Mechelen, met een bezoek aan de Koninklijke Manufactuur van Wandtapijten, De Wit, en een bezoek aan het museum Hof van Busleyden waar ook een speciale tentoonstelling van tapijten loopt voor het moment. Het was mooi om eerst inzicht te krijgen in de geschiedenis, weven en restaureren van tapijten, en erna extra grote en oude Vlaamse tapijten te kunnen bezichtigen. Er waren ook moderne tapijten aanwezig, zoals dat groen tapijt dat precies een gazon uitbeeldde en waar we op mochten zitten en lopen.
Bij een van de tapijten zag ik curieus genoeg een tapijt uitgebeeld. Dat zette me even aan het denken: een tapijt binnen een tapijt! Hoe kan je dat begrijpen? De gedachten stoppen daar even. Zo is het ook met ons geloof, de dogma's. Hoe moet je de twee naturen van Jezus, mens en god, begrijpen ? Of de heilige drie-eenheid ? En tenslotte het onbegrijpbare dat God zelf is? Leven met wat niet te begrijpen is, is geloven. Liefde is zo ook iets onbegrijpbaar, maar waar.

Pastor Peter

© Peter Baekemans

Bode van hoop

Dit is niet de eerste keer dat ik iets schrijf over hoop maar wanneer de lente al in de lucht hangt kan ik moeilijk anders. Enkele zonnige dagen, de natuur die herleeft: meer hoeft dat niet te zijn, zoals bij de struik aan onze ingang. Ik voel me dan herleven na grijze, donkere winterdagen en zie dat ook terug bij anderen. Eigenlijk hebben we niet veel nodig om te hopen op iets nieuws, op beter …, ook al wil de wereld en al wat er gebeurt ons vaak van het omgekeerde overtuigen.
De vastentijd die woensdag begint is een uitgelezen tijd om onze hoop te voeden. In de lezingen krijgen we een boodschap van hoop te horen. Op de vijfde zondag, in de lezing uit de Profeet Jesaja, zegt de Heer: “Ik onderneem iets nieuws, het begin is er al: ziet ge het niet?”
Laten wij hoopvol op weg naar Pasen!

Pastor Chris

© Chris Ruelens

Zorgen voor

Deze maand kwam ik er nog eens in de St-Janskliniek in hartje Brussel, voor een jaarlijkse controle bij een specialist. De consultaties zitten sinds enige tijd op de zevende verdieping en dan heb je wel even te wachten op een lift om je zo hoog te brengen. Daar beneden, een beetje op de achtergrond, hangen twee kunstwerken van Max van der Linden. Max is een keramist uit Nodebais die zowel religieuze als profane kunst maakte. Voor het 800-jarig bestaan van de congregatie maakte hij 2 werken waarvan hier eentje op foto. Vaak lopen de mensen er aan voorbij, op zoek naar de plek van hun afspraak of het bezoek aan hun familielid. Hun aandacht richt zich op iets anders dan kunst. En toch loont het de moeite om er even bij stil te staan want het gaat net over wat er hier gebeurt: zorg en aandacht voor zieke mensen en dat al eeuwen lang. In 1186 werd door een groepje, priesters, klerken en burgers het Broederschap van de H. Geest opgericht, vandaar de duif van de Geest, net boven de groep van mensen. Dat alles onder de bescherming van Johannes de Doper, patroon van de toenmalige, nabijgelegen kerk. De dubbelgemeenschap bestond eerst uit broeders en zusters en door de tijd namen de zusters de leiding over. Naast het stichtingsjaar 1186 kan je het stadhuis en een paar Brusselse kerken herkennen. Een kunstwerk, voor deze plek bedoeld en dat er nog steeds hangt, ook al wonen de laatste zusters hier niet meer. Het is een getuige van al die zorg, inspanningen van mannen en vooral vrouwen die hun hele leven toegewijd hebben om het leed van mensen te verzachten. De engel bovenaan zegt het nog eens kernachtig: ‘wat gij aan de minsten van de Mijnen hebt gedaan, hebt gij aan mij gedaan’ (Matteüs 25). Die woorden blijven nog steeds overeind en vragen om ook vandaag in daden omgezet te worden…

Pastor Guido

© Guido Vandeperre

Op weg naar onze jongerendag

Ter voorbereiding op onze Brusselse jongerendag, die in april plaatsvindt, trok ik vrijdagnamiddag op verkenningstocht. Zoals voorspeld, zat het weer mee: met de zon op mijn gezicht, Google Maps in de hand en in goed gezelschap begon ik aan mijn wandeling.
Als thema voor de jongerendag kozen pastor Tijmen en ik voor de hoop. We vonden de jongerendag een mooie aangelegenheid om samen met de jongeren te reflecteren over hoop en als echte pelgrims van hoop op pad te gaan – een passende keuze dit jubeljaar. Met die gedachte in mijn achterhoofd liet ik me leiden van Jette naar Ganshoren, op zoek naar beelden van hoop. Aan het einde van mijn tocht hield ik halt bij de Sint-Martinuskerk in Ganshoren. Daar nam ik een moment om stil te staan bij alles wat ik onderweg had verzameld – alle indrukken, alle gedachten en alle tekenen van hoop onderweg. Tegelijk keek ik vol enthousiasme vooruit naar de jongerendag, waar ik deze ervaring samen met de jongeren mag delen.

Pastor Ellen

Sint-Martinuskerk, Ganshoren

Geloven in de stad

Ik moet de trouwe lezer teleurstellen. Deze keer immers geen streepje muziek om het weekend in te zetten, maar graag wil ik deze blog even gebruiken om reclame te maken voor een belangrijk event dat jou zonder twijfel evenzeer zal interesseren. Westerse rationalisten hebben lang gedacht dat we op weg zijn naar een groeiend atheïsme. Niets is echter minder waar. De wereld wordt immers religieuzer. Op dit moment erkent vier vijfde van de wereldbevolking zich als behorend tot één of andere religie. Dat geldt zeker ook voor Brussel. Steden, en zeker Brussel, zijn geen seculiere steden, maar zijn vandaag op de eerste plaats religieus. Er wonen tal van mensen die zich op de één of andere manier religieus noemen of zich tot een bepaalde religie verhouden. De vele migranten brengen trouwens ook allemaal hun eigen geloof mee. Ook de jongere generatie staat meer dan ooit open voor spirituele ervaringen. Geloof is dus niet weg te denken uit de stad. De uitdaging is daarom op de eerste plaats hoe religie in al haar dimensies een dynamische factor kan zijn en op die manier kan bijdragen aan de leefbaarheid van onze stad. Als je daarin geïnteresseerd bent, dan ben je welkom op dinsdag 4 maart om 12.15 u. in Muntpunt. CCV Brussel organiseert dan immers in de reeks ‘Tussen de soep en de feiten’ een middaggesprek met Bianca Debaets (senator en betrokken bij het platform ‘Hoopvol Brussel’), Tim Brys (medestichter van Stadsklooster Brussel) en Naïma Lafrarchi (moslima en auteur van ‘Maakt religie een verschil?) onder de deskundige leiding van Pieter Van der Hoeven (coördinator van Emoena). Meer info: https://www.kerknet.be/ccv-brussel/artikel/tussen-de-soep-en-de-feiten-5?microsite=11336

Pastor Gino

© Muntpunt

Neergelegd

Bij uitvaarten in Anderlecht vergezel ik steeds de familie naar het kerkhof om hun geliefde overledene naar zijn of haar laatste rustplaats te begeleiden. Je krijgt dan de kans om nog even te praten met andere familieleden of vrienden van de overledene. Het kerkhof ligt in dezelfde laan als onze gemeenschapskerk en samen naar die plek stappen heeft iets bezinnend. De weidsheid van ons kerkhof versterkt dit gevoel nog meer. Het is net geen 19 hectaren groot. Een stilteplek ook waar mensen in de zomer graag even tot rust komen. Een paar dreven zijn met bomen afgeboord en vormen een welkome schaduwplek als de zon hier ongenadig brandt. Het kerkhof biedt anders weinig beschutting bij weer en wind en vorige week viel mijn oog op deze stronk. Eén van die sterke bomen had een sterke windstoot niet overleefd. Er restte slechts een uitstekende stomp en veel zagemeel van wat eens een krachtige boom was geweest. Getroffen door het ongewone beeld bleef ik staan. Op deze plek waar mensenlichamen in de schoot van de aarde worden neergelegd of hun as wordt uitgestrooid was ook een boom gesneuveld en neergelegd. Wellicht niet zachtjes maar met gedruis en gekraak van brekende takken. Wij, gaan zorgzaam en liefdevol om met onze lieve doden. In de natuur is het soms anders. Men zal ook wel een andere boom planten. Mensen echter kan je niet vervangen, zij komen niet terug. Ze zijn elders thuisgekomen.

Pastor Guido

© Guido Vandeperre

Twee dochters

Zoals de meesten onder jullie weten is Godly Play één van mijn passies. Eind vorig jaar heeft men mij vanuit Godly Play Vlaanderen gevraagd voor een projectje. Natuurlijk ben ik daar vol goesting op ingegaan. Ik kon er niet snel genoeg aan beginnen. Alles waar ik mijn schouders kan onder zetten om deze mooie manier om Bijbelverhalen te vertellen bij de mensen kenbaar te maken, geeft mij vreugde en maakt mij gelukkig.
Voor dit project wilde ik samenwerken met iemand die ook verteller is en een mooie Godly Play ruimte heeft. Eind november nam ik met haar contact op, maar het kwam niet goed uit (te veel werk, familiaal druk,...). Ik moest mijn enthousiasme wat temperen en vol geduld wachtte ik, zoals afgesproken, tot na nieuwjaar om terug contact op te nemen. Maar opnieuw lukte het niet om af te spreken. Of ik binnen veertien dagen eens kon terug bellen. Het begon bij mij vanbinnen zo wat stilletjes aan te koken, maar ik bleef geduldig en vol goede moed wachten. Samen  het project uitbouwen vond ik belangrijker, het hielp mij mijn ongeduld onder controle te houden. Wat zijn nu veertien dagen? Die veertien dagen werden nog eens met veertien dagen verlengd.... wat de kwaadheid er niet minder op maakte. Maar ik hield vol, eens zou het toch wel lukken. Ik wilde de moed niet opgeven omdat ik in het project geloof, en dat geloof hielp mij mijn kwaadheid onder controle houden. En ja hoor, het is gelukt. Vandaag heb ik een afspraak vastgekregen.
Ik heb eruit geleerd dat het de moeite loont om vol te houden, om niet te forceren. Als kwaadheid samengaat met moed/geduld dan is er hoop. Dan is er hoop op een toekomst.

En weet je wat het toeval wil (of is het geen toeval)? In een nieuwsbrief krijg ik vandaag een citaat van Augustinus onder ogen:

“Hoop heeft twee prachtige dochters, woede en moed. Woede over de dingen zoals ze zijn en moed om te geloven dat ze niet zullen blijven zoals ze zijn.”

Dat kwam bij mij heel sterk binnen.

Pastor Mariette

Godly Play - Hoop

Lichtmis

Vorige week zondag vierden we het feest van de opdracht van Jezus in de tempel, beter gekend als Lichtmis. En zo ook in de kerk van St-Guido in Anderlecht. Tijdens de wintermaanden gaat de viering daar door in de crypte. Het is er beneden heel wat warmer maar je moet wel heel wat treden overbruggen. Het kost enige moeite, vooral als je wat minder goed te been bent. Voor dit feest had de koster alle kaarsen aan de muren aangestoken. Het leverde een feeëriek beeld op en maakte de ruimte nog wat intiemer. Zo moeten de gelovigen hier eeuwen gevierd hebben, toen elektriciteit nog niet bestond. Neerdalen in de geborgenheid van deze ruimte om daar tot rust en gebed te komen, ver van alle geluiden van het plein. Door een rampje in de robuuste kerkmuur valt amper daglicht naar binnen. Maar zo blijft er wel iets van binding met het gewone dagdagelijkse leven dat zich buiten de kerk afspeelt. Ook al zoeken we een dieper contact met God in een kerkgebouw, het zal ons nooit isoleren van de werkelijkheid waarin we leven en werken. ‘We leven in de wereld maar zijn niet van de wereld’ zou Paulus zeggen. Zo willen we als christen in het leven staan, gericht op de diepere werkelijkheid die het geloof ons biedt maar niet wereldvreemd. Met de beide voeten op de grond, maar wel met het licht en de hoop van Christus in ons hart.

Pastor Guido

© Guido Vandeperre

Tussen afscheid en avontuur: mijn nieuwe begin in Brussel

Wanneer ik gevraagd werd een blogpost te schrijven, wist ik vrij snel waarbij ik wilde stilstaan: mijn nieuwe taak bij Kamino en de Paulusgemeenschappen, de verhuis naar een nieuwe stad en de veranderingen die daarmee gepaard gaan.
Sinds begin januari ben ik aan de slag als jongerenpastor bij Kamino voor alle jongeloofelijke Brusselse jeugd. In februari begon ik daarnaast aan mijn taak binnen de Paulusgemeenschappen. In die korte tijd mocht ik al veel warme, nieuwe mensen leren kennen en kreeg ik een eerste indruk van het pastorale landschap in Brussel. Ik kijk er enorm naar uit om mij hier verder in te verdiepen en me met volle overtuiging toe te wijden aan deze bijzondere opdracht.
Vorige week verhuisde ik van Leuven naar Brussel en sinds afgelopen weekend mag ik mijzelf officieel Brusselaar noemen. De verhuis ging gepaard met enthousiasme om een nieuw hoofdstuk te beginnen, maar ook met een stukje verlies. Verandering gaat steeds samen met uitkijken naar en afscheid nemen van, een overgang, een moment van reflectie.
Het zijn deze veranderingen die mijn, en ieders, leven tekenen. Zei Grieks filosoof Heraclitus niet panta rei - alles stroomt? De enige constante is verandering. En temidden van die stroom, die nooit twee keer dezelfde is, mogen we Hem ontmoeten. In nieuwe gezichten, in de herinnering aan Leuven, in de kansen en mogelijkheden die voor mij liggen in deze stad die ik nu mijn thuis mag noemen.

Pastor Ellen

Ellen Keersmaekers (en Robin) © Kamino

Een stadskerk voor een nieuwe tijd

Denen zijn algemeen geweten één van de minst praktiserende volkeren ter wereld. Slechts 2,4 procent van de bevolking gaat er wekelijks ter kerke, ofschoon ongeveer 75 procent zich tot één of andere kerk bekent. Op het platteland van Denemarken zijn kerken dan ook vaak leeg. En toch worden er in Denemarken soms nog nieuwe kerken gebouwd. Zo bijvoorbeeld in Ørestad, op het eiland Amager, een stad waar hedendaagse architectuur alle ruimte krijgt. Het architectenbureau Henning Larsen is er een nieuw kerkgebouw aan het neerzetten dat helemaal voldoet aan de eisen van hedendaagse stedelingen. En dat betekent dus veel meer dan louter een plek voor zondagse liturgie. De ruimte dient flexibel te zijn, en zo moet ze dus ook geschikt zijn voor yogalessen, danscursussen, lezingen, kleine concertjes of een espresso of chai latte. Daarom zal er ook geen vast meubilair zijn en kan dus ook bijvoorbeeld de liturgische dienst op verschillende plaatsen in de kerk worden gevierd, wat kansen biedt voor een diverser aanbod qua liturgie. Er is in het geheel een tuin voorzien die zal doen denken aan een soort van kloostertuin. De nieuwe kerk dient een plek te worden waar de lokale gemeenschap van Ørestad kan samenkomen voor tal van activiteiten. Een echte ontmoetingsplek dus. Hiermee hoopt men dat het gebouw de komende 50 jaar relevant kan blijven. Ook zal het gebouw, dat uit hout wordt opgetrokken, een open gebouw zijn en dus niet afgesloten. Zo wordt er verbinding gemaakt met de natuur eromheen wat voor een spirituele beleving kan zorgen, onder andere ook door het binnenvallend licht. Bovenal moet het gebouw mensen beroeren, en dit op velerlei vlakken. Bedoeling is dat de kerk in 2026 in gebruik kan worden genomen. Persoonlijk vind ik dit een schitterend project. Veel van onze kerken zijn vaak zeer gesloten en zijn soms in het beste geval slechts één uur per week open. Dat kerken iets eigentijds uitstralen, openstaan voor een divers aanbod en tegelijkertijd toch ook plekken zijn waar je in contact kan komen met het hogere en diepere, dat is toch iets waar we enkel maar van kunnen dromen? Een nieuwe kerk bouwen in onze stad die aan dit alles beantwoordt is misschien wel heel gewaagd en niet zo gemakkelijk te verwezenlijken. Maar kunnen we voor onze Paulusgemeenschappen niet zoeken naar mogelijkheden hiertoe binnen de kerken die we reeds hebben? Laten we ‘out of the box’ denken! Droom jij mee? Ik zou zeggen: alle ideeën zijn welkom!

Meer info over de kerk in Ørestad vind je hier: https://henninglarsen.com/projects/orestad-church

pastor Gino

© kerk in Ørestad

Pelgrims van hoop, welkom in de Basiliek

Eén van de jubelkerken in dit jubeljaar is de Nationale Basiliek van het Heilig Hart te Koekelberg, waar ik verantwoordelijke ben voor de Nederlandstalige pastoraal en waar ik op zondag regelmatig voorga in de eucharistie om 11.30 u. Tevens is 2025 ook het ‘Art Deco jaar’ en is de basiliek de grootste Art Deco-kerk ter wereld. Mijn Franstalige collega Sébastien Dehorter schreef een gids ‘voor de pelgrim en de bezoeker’ . Het werd een rondleiding met acht haltes in de basiliek. Bij elke halte biedt deze gids een bouwkundige en artistieke toelichting, een meditatie, een vraag en een gebed en dit alles in het thema van de hoop. Aan de hand van ‘chat GPT’ vertaalde ik deze gids in het Nederlands en Christine Van Vlierden corrigeerde het Nederlands. Het werd een mooi boekje dat je individueel of in groep helpt om een gelovige en hoopvolle wandeling te doen in de basiliek.
In een ‘nationaal’ gebouw spreekt het voor zich dat de zowel Nederlandstalige en Franstaligen er welkom zijn. Enkele jaren geleden werd de basiliek voor de Nederlandstalige pastoraal terecht een ‘inloopkerk’ genoemd. Mensen komen en gaan om de basiliek te bezoeken, om er dag en nacht te bidden of deel te nemen aan de vieringen. En in dit jubeljaar is de basiliek ook een ‘oase van hoop’ en zullen zij die komen om dit groots Art Deco-gebouw te bezoeken er ook een vlam van hoop vinden. Altijd welkom in ‘de’ basiliek die elke dag open is van 8 uur tot 17 uur en waar je het pelgrimsboekje kan vinden .

Johan Dobbelaere

© Johan Dobbelaere

Besloten hofje

Afgelopen week waren we met de kozijns en nichten op museumbezoek in Mechelen. Na het Kunstuur en een gezellige maaltijd trokken we naar het Hof van Busleyden waar op de bovenste verdieping een unieke collectie van Mechelse ‘Besloten Hofjes’ tentoongesteld wordt. Nergens ter wereld zijn zoveel Hofjes samen te zien. Ze werden helemaal gerestaureerd en zijn weer in hun volle glorie te bewonderen. De unieke, religieuze kunstvorm ontstond tijdens de late middeleeuwen in de Lage Landen. De naam verwijst naar de hortus conclusus, ‘besloten tuin’ uit het Hooglied in de Bijbel. In Hooglied 4:12 bezingt de bruidegom zijn bruid als een hortus conclusus. De voorstellingen die worden weergegeven kunnen ook op andere religieuze beelden betrekking hebben: de uitdrukking 'besloten tuin' of 'besloten hof' kan verwijzen naar de Hof van Eden, een tuin in of gelijk aan het Paradijs uit Genesis. Het zijn rijk gevulde retabelkastjes die paradijselijke tuinen verbeelden. Ze worden afgewerkt met zijden bloemen, houten sculpturen, medaillons, relieken en inscripties. Je kan er met je gedachten in verdwalen.
Dit Besloten Hofje, met Sint-Elisabeth, Sint-Ursula en Sint-Catharina is een van de mooiste en best bewaarde voorbeelden van deze kijkkastjes uit de zestiende eeuw. Drie vrouwelijke heiligen sieren deze retabelkast. Je ziet Sint-Elisabeth met haar kroon en boek en een bedelaar aan haar voeten. In het midden staat Sint-Ursula die de elfduizend maagden beschermt terwijl ze de drie pijlen vasthoudt die haar gedood hebben. En tenslotte is er Sint-Catharina die het gouden zwaard in haar handen houdt.
Hoeveel geduldige uren in deze Besloten Hofjes gekropen zijn kunnen we alleen maar vermoeden maar het zegt iets van de mystieke beleving van het geloof van deze zusters. Het schouwen van deze Hofjes, terwijl buiten in de stad de drukte van vrijdagnamiddag toenam, was echt een moment van verstilling en rust. Zo kostbaar in onze jachtige tijd.

Pastor Guido

© Guido Vandeperre

Kleine dingen

Geluk, tevredenheid, vreugde: het zit hem vaak in kleine dingen.

Zo mocht ik op de laatste zondag van januari mijn verjaardag vieren bij mijn nichtje/petekind en haar jong gezin. Zij en haar dochtertje van vier hadden een verjaardagcake gebakken, rijkelijk versierd met sterretjes en zo, uitgekozen door de vierjarige. Kaarsjes uitblazen hoorde er natuurlijk ook bij.
Zij had ook nog een mooie nieuwjaarsbrief om voor te lezen, bij wijze van spreken. Altijd een ontroerend moment, vooral omdat ik geen oma ben. Maar zoals ze zei: ‘Jij bent de meter van mijn mama, maar ook van mij.’ Zo eenvoudig kan het zijn.
Vorige was het zoals elke woensdag ‘ontmoetingscafé’ in de pastorie in Evere. Ik was gastvrouw van dienst. Samen kunnen genieten van een kopje koffie met een koekje en een gezellige babbel: het deed deugd en maakte een dag die grijs begonnen was, letterlijk en figuurlijk, weer goed.
U bent er van harte welkom!
In de ‘Week van de poëzie’ voeg ik er graag dit gedicht aan toe.

Geluk

Mensen kunnen over geluk

zoveel hoogdravende dingen zeggen.

Over wanneer je gelukkig bent

en wanneer je het niet bent.

Maar wanneer je niet meer voelt dat op 'n koude winterdag

'n lekkere warme kop soep

(of koffie)

ook al iets met geluk te maken heeft,

dan ben je naar mijn idee

het gevoel van geluk al een beetje kwijt.

Toon Hermans 

Uit: Het water is heerlijk, 1993.)

Pastor Chris

© Chris Ruelens

Geen plek in de herberg

Alhoewel de Kersttijd met het hoogfeest van de Doop des Heren officieel is afgesloten, laat een aantal huishoudens de kerstboom of kerststal staan tot 2 februari. Dan vieren we Maria-Lichtmis zoals de Opdracht van Christus in de Tempel in de volksmond wordt genoemd. Een soort officieus einde van de Kersttijd.
Afgelopen maandagavond merkten we aan den lijve dat de kersttijd nog niet officieus gedaan was: er vond namelijk een ware post-kerstervaring plaats. De Bijbelgroep te St.-Jans-Molenbeek verzamelde zich getrouw aan het einde van de maand op de Karreveldlaan om 20u. Het was donker en koud, maar gelukkig straalde het warme licht uit de pastorie. Echter werd er na vele malen aanbellen niet opengedaan… Daar stonden we dan. Wat nu? Op straat gaat dat lastig… Het is aan de lezer om te oordelen of een kebabzaak een redelijk alternatief biedt.
Gelukkig toonde Marie-Paule zich als een gastvrije ’herbergier’. De Bijbelgroep mocht bij haar thuis plaatsvinden. Daar trokken wij dan naartoe. Enkelen met de wagen, de overigen te voet. Binnen was het knus en warm. In deze aangename sfeer konden we onze gedachten delen over de profeet Micha en de ‘hoop’. Het feit dat we zo dicht op elkaar zaten aan een ronde tafel gaf een andere dynamiek, die verbondenheid uitstraalde. Zo ziet u maar: de Bijbel kan heden ten dage nog steeds verbinding bieden op onverwachte momenten!

Pastor Tijmen

© Tijmen Schouws