Afgelopen week waren we met de kozijns en nichten op museumbezoek in Mechelen. Na het Kunstuur en een gezellige maaltijd trokken we naar het Hof van Busleyden waar op de bovenste verdieping een unieke collectie van Mechelse ‘Besloten Hofjes’ tentoongesteld wordt. Nergens ter wereld zijn zoveel Hofjes samen te zien. Ze werden helemaal gerestaureerd en zijn weer in hun volle glorie te bewonderen. De unieke, religieuze kunstvorm ontstond tijdens de late middeleeuwen in de Lage Landen. De naam verwijst naar de
hortus conclusus, ‘besloten tuin’ uit het
Hooglied in de Bijbel. In Hooglied 4:12 bezingt de bruidegom zijn bruid als een hortus conclusus. De voorstellingen die worden weergegeven kunnen ook op andere religieuze beelden betrekking hebben: de uitdrukking 'besloten tuin' of 'besloten hof' kan verwijzen naar de
Hof van Eden, een tuin in of gelijk aan het
Paradijs uit
Genesis. Het zijn rijk gevulde retabelkastjes die paradijselijke tuinen verbeelden. Ze worden afgewerkt met zijden bloemen, houten sculpturen, medaillons, relieken en inscripties. Je kan er met je gedachten in verdwalen.
Dit Besloten Hofje, met Sint-Elisabeth, Sint-Ursula en Sint-Catharina is een van de mooiste en best bewaarde voorbeelden van deze kijkkastjes uit de zestiende eeuw. Drie vrouwelijke heiligen sieren deze retabelkast. Je ziet Sint-Elisabeth met haar kroon en boek en een bedelaar aan haar voeten. In het midden staat Sint-Ursula die de elfduizend maagden beschermt terwijl ze de drie pijlen vasthoudt die haar gedood hebben. En tenslotte is er Sint-Catharina die het gouden zwaard in haar handen houdt.
Hoeveel geduldige uren in deze Besloten Hofjes gekropen zijn kunnen we alleen maar vermoeden maar het zegt iets van de mystieke beleving van het geloof van deze zusters. Het schouwen van deze Hofjes, terwijl buiten in de stad de drukte van vrijdagnamiddag toenam, was echt een moment van verstilling en rust. Zo kostbaar in onze jachtige tijd.
Pastor Guido
 |
| © Guido Vandeperre |
