Morgen is het weer zover. Dan houd ik mijn jaarlijkse bedevaart naar Aardenburg in Nederland om daar te gaan kijken en luisteren naar de Mattheüspassie. Neen, al mogen nog de grootste namen in Bozar of Flagey de Mattheüspassie brengen, mij zal je er niet vinden. Bachs grote passie wil ik enkel meemaken in een kerk, en dan ook nog zonder applaus. En dat gebeurt steevast elk jaar opnieuw in Nederland waar de Nederlandse Bachvereniging in de dagen voor Pasen rondtrekt om dit wonderbaarlijke werk ten gehore brengen. Vooral in Naarden wordt het meerdere dagen in de Goede Week gebracht, maar ook in andere steden, zoals in de Bachstad Aardenburg, vla bij Sluis. Het enige teken van appreciatie dat het publiek op het einde geeft is dat iedereen gaat staan. Iets anders past immers niet na de Passie. Zeker geen applaus alstublieft! Wie geen kaartje meer kan krijgen voor de uitvoeringen kan hier (https://www.bachvereniging.nl/nl/bwv/bwv-244) terecht voor de integrale versie en tal van achtergrondinformatie. Eén van de kortste aria’s uit de Mattheüspassie is nr 60 ‘Sehet, Jesus hat die Hand’. Je kan ze hier beluisteren. De toehoorder wordt opgeroepen om te verwijlen bij het moment dat de handen van Christus worden uitgespreid om aan de dwarsbalk van het kruis te worden genageld. Zelfs in dit moment is er troost. De betekenis die er in de Mattheüspassie aan gegeven wordt is dat Jezus zijn handen uitstrekt om ons vast te pakken, om ons te omarmen. Vreemd misschien voor ons, maar was het niet Augustinus die schreef: ‘Inter brachia Salvatoris mei & vivere & mori cupio’ (‘In de armen van mijn Verlosser, verlang ik zowel te leven als te sterven’)? En Bernardus van Clairvaux maakte het mee in een visioen dat de gekruisigde Christus van het kruis kwam om hem te omarmen. Francisco Ribalta maakte er omstreeks 1626 een prachtig schilderij van dat in het Prado te bewonderen is. De tekst van deze aria luidt als volgt:
Kijk, Jezus strekt z’n hand uit om ons vast te pakken, Kom ! – Waarheen? – in Jezus’ armen zoek verlossing, aanvaard erbarmen, zoek ! – Waar ? – in Jezus ‘armen. Leef, sterf, rust hier arme verlaten kuikentjes, gij, Blijf ! – Waar ? – in Jezus' armen.
Het is een dialoog tussen de alt en het koor, waarbij de solist ons gelovigen uitnodigt om in de armen van Jezus te verwijlen als ‘verlaten kuikentjes’ (een beeld uit Mt. 23, 37) en er rust, veiligheid en geborgenheid te vinden. Toegegeven, de spiritualiteit van de teksten in de Mattheüspassie is niet altijd onmiddellijk meer de onze, maar de muziek tilt ons meestal uit boven het tekstuele heen. En toch vind ikzelf in de tekst van deze aria heel wat troost en bemoediging, en geeft het mij de kans om op een andere manier naar het kruis te kijken, niet op de eerste plaats als een gruwel, wat het natuurlijk wel is, maar bovenal als een enorme daad van liefde. Het is God zelf die ons doorheen Jezus wil omarmen en koesteren. Dit beseffen geeft me kracht om verder te gaan ondanks en tegen alle ellende en miserie in die we rondom ons zien. Ja, soms kan het deugd doen om jou gewoon eens te laten omarmen.